Những đặc tính tốt của cây tiêu thì giống Srilanka :
- Sinh lý mạnh
- Phát triển nhanh
- Chuỗi đơn đạt >90%
- Chuỗi dài 22 _ 25cm
- Năng suất rất cao
Hình ảnh tiêu Srilanka 1
Hình ảnh tiêu Srilanka 2
Hình ảnh tiêu Srilanka 3
|
Xin cho biết cách tỉa hình đối với cây tiêu trồng bằng nhánh thân?
Ở mỗi bụi tiêu sau khi trồng từ 6 tháng đến một năm, thường người ta chừa khoảng 3 - 4 thân chính để leo lên nọc. Khi cây dài được 60 - 90 cm mà vẫn chưa cho nhánh ác, thì người ta cắt phần thân trên, chỉ chừa lại khoảng 20 - 30 cm cách mặt đất hay cắt ở đốt thấp nhất không mang nhánh ác. Phần dây cắt được dùng để làm hom nhân giống rất tốt (vì đây là nhánh thân)
Sau khi cắt đọt lần thứ nhất một thời gian, tược mới (bậc 2) phát triển thêm được 8 - 9 đốt nữa, nếu dây vẫn cưa cho nhánh ác thì người ta lại cắt đọt lần thứ hai, cách chỗ đâm tược 2 - 3 đốt. Dây thân có thể cắt đều như vậy nhiều lần trước khi dây leo lên hết chiều cao của nọc (3 - 4 m). Sau đó thì các đọt tận cùng cũng cắt xén định kì để khống chế chiều dài của thân bằng chiều cao của cây nọc
Thường người ta cắt đọt tận cùng vào đầu mùa mưa. Mục đích của việc cắt đọt nhiều lần là tạo cho dây tiêu có nhánh ác đều từ gốc lên ngọn để có năng suất cao, tránh trường hợp dây lên cao 1 - 2 m mới bắt đầu cho nhánh ác, để lại một khoảng trống ở gốc mà nông dân thường gọi là tiêu “mặc quần đùi”. Trong trường hợp đọt mới phát triển mà cho ra nhánh ác sớm thì không phải cắt đọt (thường gặp trên tiêu trồng từ nhánh thân) để tự nhiên tiêu leo lên nọc
Nguồn: Thư viện điện tử
Ở mỗi bụi tiêu sau khi trồng từ 6 tháng đến một năm, thường người ta chừa khoảng 3 - 4 thân chính để leo lên nọc.
Khi cây dài được 60 - 90 cm mà vẫn chưa cho nhánh ác, thì người ta cắt phần thân trên, chỉ chừa lại khoảng 20 - 30 cm cách mặt đất hay cắt ở đốt thấp nhất không mang nhánh ác. Phần dây cắt được dùng để làm hom nhân giống rất tốt (vì đây là nhánh thân).
Sau khi cắt đọt lần thứ nhất một thời gian, tược mới (bậc 2) phát triển thêm được 8 - 9 đốt nữa, nếu dây vẫn cưa cho nhánh ác thì người ta lại cắt đọt lần thứ hai, cách chỗ đâm tược 2 - 3 đốt. Dây thân có thể cắt đều như vậy nhiều lần trước khi dây leo lên hết chiều cao của nọc (3 - 4 m).
Sau đó thì các đọt tận cùng cũng cắt xén định kì để khống chế chiều dài của thân bằng chiều cao của cây nọcThường người ta cắt đọt tận cùng vào đầu mùa mưa. Mục đích của việc cắt đọt nhiều lần là tạo cho dây tiêu có nhánh ác đều từ gốc lên ngọn để có năng suất cao, tránh trường hợp dây lên cao 1 - 2 m mới bắt đầu cho nhánh ác, để lại một khoảng trống ở gốc mà nông dân thường gọi là tiêu “mặc quần đùi”.
Trong trường hợp đọt mới phát triển mà cho ra nhánh ác sớm thì không phải cắt đọt (thường gặp trên tiêu trồng từ nhánh thân) để tự nhiên tiêu leo lên nọc
Nguồn: Thư viện điện tử
|
Khi nào thì cần tiến hành buộc dây cho tiêu và buộc như thế nào?
Sau khi trồng từ 1 - 2 tháng, mỗi hom mọc được thêm hai tược (khi trồng bằng hom thân) như vậy mỗi bụi sẽ có 4 - 5 tược. Tược lên đến đâu phải buộc lên đến đó để rễ bám chắc vào nọc thì mới cho nhánh ác (nhánh cho trái) nếu không buộc thì dây tiêu sẽ ngã ra ngoài, dây ốm ýêu và không cho ra nhánh ác
Dây dùng để buộc phải dùng loại dây chắc, bền, không thấm nước, tốt nhất là dùng loại dây nylon mỏng để buộc, không nên dùng dây chuối khô hay các loại dây có tinh giữ nước khác, vì sẽ làm mầm bệnh phát triển ngay chỗ buộc làm đứt dây tiêu. Ki buộc không nên buộc quá chặt cũng không nên buộc quá lỏng và phải xếp đều đặn các thân tiêu trên nọc. Trong khoảng thời gian đầu mới trồng cây phát triển nhanh, nên hàng tuần phải tiến hành buộc dây cho tiêu.
Nguồn: Thư viện điện tử
Sau khi trồng từ 1 - 2 tháng, mỗi hom mọc được thêm hai tược (khi trồng bằng hom thân) như vậy mỗi bụi sẽ có 4 - 5 tược. Tược lên đến đâu phải buộc lên đến đó để rễ bám chắc vào nọc thì mới cho nhánh ác (nhánh cho trái) nếu không buộc thì dây tiêu sẽ ngã ra ngoài, dây ốm ýêu và không cho ra nhánh ác.
Dây dùng để buộc phải dùng loại dây chắc, bền, không thấm nước, tốt nhất là dùng loại dây nylon mỏng để buộc, không nên dùng dây chuối khô hay các loại dây có tinh giữ nước khác, vì sẽ làm mầm bệnh phát triển ngay chỗ buộc làm đứt dây tiêu.
Khi buộc không nên buộc quá chặt cũng không nên buộc quá lỏng và phải xếp đều đặn các thân tiêu trên nọc. Trong khoảng thời gian đầu mới trồng cây phát triển nhanh, nên hàng tuần phải tiến hành buộc dây cho tiêu.
Nguồn: Thư viện điện tử
|
|
|
Cho biết cách nhân giống tiêu từ nhánh lươn?
Nhánh lươn là loại nhánh non trẻ nhất mọc bò ra từ gốc, bò lan trên mặt đất dài từ 1 - 3 m. Ngoài ra, cũng có một loại nhánh mọc ra từ thân, loại này nếu được cột vào nọc thì sau sẽ trở thành thân chính, nhưng nếu không được cột vào cọc kịp thời thì nó sẽ trở thành dây lươn, vươn dài treo lơ lửng trên thân. Loại này có tuổi già hơn nhánh lươn bò trên đất nên dùng làm giống cây con rất tốt. Cả hai loại nhánh dây lươn nói trên đều được cắt thành từng đoạn hom dài khoảng 2 - 3 lóng (3 - 4 đốt) xong đem trồng ngay hay giâm cho ra rễ như trường hợp của nhánh thân. Thường thì hom từ nhánh llươn ít được đem ra trồng ngay, mà người ta thường ghim trực tiếp vào bầu đất hay bội tre để ở nơi im mát và tưới nước, 6 - 8 tuần sau thì hom ra rễ, hom từ nhánh lươn rất dễ ra er564 và tỉ lệ ra rễ thường rất cao 70 - 80%
Đối với nhánh lươn, các kết quả nghiên cứu cũng cho thấy nếu hom được xử lý với NAA ở nồng độ từ 500 - 1000 mg/lít hay IBA ở nồng độ từ 50 - 55 mg/lít theo phương pháp nhúng nhanh trong 5 giây, đưa vào bồn ngâm dưới điều kiện phun sương thì hom cho ra rễ rất tốt. Sau 4 tuần hom ra rễ đạt tỉ lệ cao từ 90 - 100 %. Sau khi hom ra rễ chuyển ra bầu đất để dưỡng thêm cây con, khoảng 3 tháng nữa trước khi đem trồng
Điểm cần lưu ý khi lấy nhánh lươn bò trên mặt đất để làm hom, không nên lấy các dây còn quá non, thân còn mềm, lá và đốt có màu tím nhạt vì các dây này khi làm hom rất dễ bị thối, tỉ lệ ra rễ thấp, sẽ cho trái muộn
Để già hoá dây lươn trước khi cắt làm hom: trong vườn tiêu nên cắm các nọc tạm giữa các nọc chính, xong hướng cho tất cả các dây lươn bò trên các nọc tạm bằng cách buộc vào nọc, không để cho nhánh lươn bò lan trên mặt đất. Sau 4 - 6 tháng dây lươn hoá già, mập mạnh, ở mặt đốt rễ bắt đầu lún phún ra, nên khi cắt làm hom thì hom ra rễ nhanh, tỉ lệ hom ra rễ cao, sau lại cho trái sớm không thua cây lấy từ nhánh thân mấy
Nguồn: Thư viện điện tử
Các loại cây nào có thể làm nọc cây tiêu leo?
Nọc tiêu là nơi dây tiêu bám để leo lên cao. Do đó đòi hỏi nọc tiêu phải vững chắc và lâu bền. Chúng ta có thể dùng cây đã chết để làm nọc gọi là nọc chết (cây khô) và các cây đang sống gọi là nọc sống cho tiêu leo
Nọc chết: khi dùng nọc chết thì cần phải các gỗ cứng, chịu được mối mọt và mục nát, các cây rừng tốt dùng làm nọc tốt là:
- Làu táu (vitica astrotricha0
- Cà chắc (shorea obtusa)
- Căm xe (xylia dolabrisomics)…
Cây nọc thường cao từ 4 - 4,5 m và chôn sâu trong trong đất khoảng 0,6 - 1 m. Khi trồng tiêu nhớ trồng cách nọc khoảng 40 - 50 cm
Nọc sống: tiêu trồng với cây nọc sống bằng cách cho leo lên các cây còn sống như các các loại cây ăn quả trong vườn như mít, xoài, dừa, … Như vậy, để đảm bảo cho thời gian kinh tế của tiêu được lâu dài, cây nọc sống đòi hỏi phải có các đặc tính sau:
- Cây sống lâu
- Vỏ cây nhám để tiêu dễ bám
- Rễ ăn sâu để cây khỏi ngã
- Cây chịu đựng được việc cắt xén nhiều mà không chết
- Cây thuộc họ đậu càng tốt vì để nó tự bồi dưỡng chất đạm cho đất
Tuy nhiên, khi trồng tiêu với nọc sống thì năng suất và phẩm chất thường thấp hơn so với nọc chết
Những loại cây thường làm nọc sống cho tiêu là:
- Cây anh đào giả (Glyricidia maculata)
- Cây đại bình linh (Leucoena leucocephala (lam)) lấy từ Philippines
- Cây mít (Artocarpus integrifolis)
- Cây xoài (Mangifera indica)
- Cây dừa (Cocos nucifera L)
- Cây vông (Wrightia annamensis)
Khi trồng với nọc sống lưu ý trồng gốc tiêu xa nọc khoảng 60 - 70 cm và khi cho nọc lên cao khoảng 2 - 3 m thì chặt đọt để cây đâm nhiều nhánh và làm tán che cho tiêu. Tuy nhiên phải cắt xén tán thường xuyên để cho tiêu đủ ánh sáng nhất là vào đầu mùa mưa
Nguồn: Thư viện điện tử
Nhánh lươn là loại nhánh non trẻ nhất mọc bò ra từ gốc, bò lan trên mặt đất dài từ 1 - 3 m.
Ngoài ra, cũng có một loại nhánh mọc ra từ thân, loại này nếu được cột vào nọc thì sau sẽ trở thành thân chính, nhưng nếu không được cột vào cọc kịp thời thì nó sẽ trở thành dây lươn, vươn dài treo lơ lửng trên thân. Loại này có tuổi già hơn nhánh lươn bò trên đất nên dùng làm giống cây con rất tốt.
Cả hai loại nhánh dây lươn nói trên đều được cắt thành từng đoạn hom dài khoảng 2 - 3 lóng (3 - 4 đốt) xong đem trồng ngay hay giâm cho ra rễ như trường hợp của nhánh thân. Thường thì hom từ nhánh llươn ít được đem ra trồng ngay, mà người ta thường ghim trực tiếp vào bầu đất hay bội tre để ở nơi im mát và tưới nước, 6 - 8 tuần sau thì hom ra rễ, hom từ nhánh lươn rất dễ ra er564 và tỉ lệ ra rễ thường rất cao 70 - 80%.
Đối với nhánh lươn, các kết quả nghiên cứu cũng cho thấy nếu hom được xử lý với NAA ở nồng độ từ 500 - 1000 mg/lít hay IBA ở nồng độ từ 50 - 55 mg/lít theo phương pháp nhúng nhanh trong 5 giây, đưa vào bồn ngâm dưới điều kiện phun sương thì hom cho ra rễ rất tốt. Sau 4 tuần hom ra rễ đạt tỉ lệ cao từ 90 - 100 %. Sau khi hom ra rễ chuyển ra bầu đất để dưỡng thêm cây con, khoảng 3 tháng nữa trước khi đem trồngĐiểm cần lưu ý khi lấy nhánh lươn bò trên mặt đất để làm hom, không nên lấy các dây còn quá non, thân còn mềm, lá và đốt có màu tím nhạt vì các dây này khi làm hom rất dễ bị thối, tỉ lệ ra rễ thấp, sẽ cho trái muộn.
Để già hoá dây lươn trước khi cắt làm hom: trong vườn tiêu nên cắm các nọc tạm giữa các nọc chính, xong hướng cho tất cả các dây lươn bò trên các nọc tạm bằng cách buộc vào nọc, không để cho nhánh lươn bò lan trên mặt đất. Sau 4 - 6 tháng dây lươn hoá già, mập mạnh, ở mặt đốt rễ bắt đầu lún phún ra, nên khi cắt làm hom thì hom ra rễ nhanh, tỉ lệ hom ra rễ cao, sau lại cho trái sớm không thua cây lấy từ nhánh thân mấy
Nguồn: Thư viện điện tử
|
|
Kĩ thuật trồng và giâm hom thân tiêu sau khi đã cắt xong?
Hom từ thân, dây thân sau khi đã cắt xong có thể đem trồng liền hay đem giâm cho ra rễ mới đem trồng. Nếu trồng thẳng ra vườn, người ta để dây hom nghiêng một góc 45o so với nọc, với 3 - 4 đốt chôn trong đất, phần ngọn còn lại được buộc vào nọc. Trồng xong hom được che mát thật kĩ và tưới nước ngay để hom đỡ héo, khi trồng thẳng ra vườn thì công tác quan trọng nhất là che mát và trưới nước, trong các ngày đầu cần phải tưới 4 - 5 lần, nếu để hom thiếu nước thì lá sẽ bị rụng và hom không ra rễ, đưa tới tỉ lệ chết cao
Trường hợp giâm cho ra rễ trước khi trồng thì môi trường giâm có thể làm bằng 2/3 đất mặt tốt, hay đất vét từ mương lên, phơi khô, băm nhỏ và trộn thêm 1/3 phân chuồng (phân trâu, bò, dê, …đã hoại, không nên dùng phân gà, vịt hay heo chưa hoại vì các loại này dễ gây bệnh cho cây con) hay phân rác mục. Độ dày chừng 20 - 25 cm, mặt nền hơi nghiêng để dễ thoát nước. Trên có mái che bằng các vật liệu như lá dừa, dừa nước hay lá chuối khô. Các hom được ghim vào môi trường cũng nghiêng một góc khoảng 30o so với mặt nền. Không nên ghim quá dày, các lá che rợp nhau sẽ làm cho lá bị rụng, ảnh hưởng đến sự ra rễ của hom
Tuần đầu tưới nước 3 - 4 lần / ngày, các tuần sau khi hom đã cứng bớt nước lại chỉ còn 1 - 2 lần ngày. Lưu ý đừng để môi trường giâm úng nước có hại cho rễ tiêu và giảm tỉ lệ hom ra rễ. Sau khi giảm 2 - 4 tuần thì hom ra rễ có thể đem trồng ngay hay cho vào bầu hoặc cho vào bội tre để dưỡng thêm một khoảng thời gian khoảng 2 - 3 tháng rồi đem trồng.
Việc giâm hom cho ra rễ rất dễ dàng trong mùa mưa, thường đạt kết quả với tỉ lệ cao từ 70 - 80 %. Nhưng trong mùa nắng không có điều kiện phun sương hay thiếu nước thì kết quả thường đạt ở mức thấp hơn
Nguồn: Thư viện điện tử
Hom từ thân, dây thân sau khi đã cắt xong có thể đem trồng liền hay đem giâm cho ra rễ mới đem trồng. Nếu trồng thẳng ra vườn, người ta để dây hom nghiêng một góc 45o so với nọc, với 3 - 4 đốt chôn trong đất, phần ngọn còn lại được buộc vào nọc.
Trồng xong hom được che mát thật kĩ và tưới nước ngay để hom đỡ héo, khi trồng thẳng ra vườn thì công tác quan trọng nhất là che mát và trưới nước, trong các ngày đầu cần phải tưới 4 - 5 lần, nếu để hom thiếu nước thì lá sẽ bị rụng và hom không ra rễ, đưa tới tỉ lệ chết cao.
Trường hợp giâm cho ra rễ trước khi trồng thì môi trường giâm có thể làm bằng 2/3 đất mặt tốt, hay đất vét từ mương lên, phơi khô, băm nhỏ và trộn thêm 1/3 phân chuồng (phân trâu, bò, dê, …đã hoại, không nên dùng phân gà, vịt hay heo chưa hoại vì các loại này dễ gây bệnh cho cây con) hay phân rác mục. Độ dày chừng 20 - 25 cm, mặt nền hơi nghiêng để dễ thoát nước. Trên có mái che bằng các vật liệu như lá dừa, dừa nước hay lá chuối khô. Các hom được ghim vào môi trường cũng nghiêng một góc khoảng 30o so với mặt nền.
Không nên ghim quá dày, các lá che rợp nhau sẽ làm cho lá bị rụng, ảnh hưởng đến sự ra rễ của hom.
Tuần đầu tưới nước 3 - 4 lần / ngày, các tuần sau khi hom đã cứng bớt nước lại chỉ còn 1 - 2 lần ngày. Lưu ý đừng để môi trường giâm úng nước có hại cho rễ tiêu và giảm tỉ lệ hom ra rễ. Sau khi giảm 2 - 4 tuần thì hom ra rễ có thể đem trồng ngay hay cho vào bầu hoặc cho vào bội tre để dưỡng thêm một khoảng thời gian khoảng 2 - 3 tháng rồi đem trồng.
Việc giâm hom cho ra rễ rất dễ dàng trong mùa mưa, thường đạt kết quả với tỉ lệ cao từ 70 - 80 %. Nhưng trong mùa nắng không có điều kiện phun sương hay thiếu nước thì kết quả thường đạt ở mức thấp hơn.
Nguồn: Thư viện điện tử
|
Tiêu có thể trồng bằng hạt được không?
Trồng tiêu bằng hạt rất ít phổ biến ngoại trừ những trường hợp rất cần thiết
Các cây con gieo từ hạt thường có tỉ lệ bất bình thường cao. Cây con trồng từ hạt phải mất từ 7 năm sau mới cho trái và một số cây có thể trở lại mang tính hoa đơn phái. Do đó mà trong sản xuất không nên trồng tiêu bằng hạt, mà nên nhân giống cây con từ cành giâm
Khi gieo hạt, thì phải bóc hết vỏ ngoài và đem phơi nơi thoáng mát cho đến khi khô; khi bóc hết vỏ, hạt tiêu rất dễ mất sức nảy mầm. Để giúp hạt tiêu nảy mầm nhanh và gia tăng tỉ lệ nảy mầm, trước khi gieo, hạt được nhúng trong acid sulfuric (axít sun - phua - ríc) đậm đặc khoảng 2 phút
Các hạt nếu được gieo nơi thật im mát thì 6 tuần sau hạt mới nảy mầm, tỉ lệ nảy mầm có thể lên tới 90 %. Sau khi hạt nảy mầm từ 2 - 4 tuần thì chuyển vào bầu để dưỡng thành cây con sau đó đem trồng.
Nguồn: Thư viện điện tử
Trồng tiêu bằng hạt rất ít phổ biến ngoại trừ những trường hợp rất cần thiết.
Các cây con gieo từ hạt thường có tỉ lệ bất bình thường cao. Cây con trồng từ hạt phải mất từ 7 năm sau mới cho trái và một số cây có thể trở lại mang tính hoa đơn phái. Do đó mà trong sản xuất không nên trồng tiêu bằng hạt, mà nên nhân giống cây con từ cành giâm.
Khi gieo hạt, thì phải bóc hết vỏ ngoài và đem phơi nơi thoáng mát cho đến khi khô; khi bóc hết vỏ, hạt tiêu rất dễ mất sức nảy mầm. Để giúp hạt tiêu nảy mầm nhanh và gia tăng tỉ lệ nảy mầm, trước khi gieo, hạt được nhúng trong acid sulfuric (axít sun - phua - ríc) đậm đặc khoảng 2 phút.
Các hạt nếu được gieo nơi thật im mát thì 6 tuần sau hạt mới nảy mầm, tỉ lệ nảy mầm có thể lên tới 90 %. Sau khi hạt nảy mầm từ 2 - 4 tuần thì chuyển vào bầu để dưỡng thành cây con sau đó đem trồng.
Nguồn: Thư viện điện tử
|
Tiêu sống trên các loại đất nào? |
Tiêu sống trên các loại đất nào?
Tiêu được trồng trên nhiều loại đất đai khác nhau từ đất sét nặng đến đất pha cát, ở Sarawak (Malaixia) tiêu được trồng trên đất sét nặng, nâu đỏ dọc theo sườn đồi. Ở Thái Lan tiêu được trồng trên đất do đá huyền vũ phân hoá
Ở nước ta, tiêu cũng được trồng trên nhiều loại đất khác nhau, trên đất đỏ nâu (badan) như ở miền Đông Nam Bộ như Tây Nguyên, đất sét pha cát ở Phú Quốc và Hà Tiên, đất đỏ vàng ở Bà Rịa và đất phù sa bồi ở ĐBSCL
Trên đất đỏ nâu badan tuy hàm lượng sét cao nhưng lại có cơ cấu hình cụm, nên thích hợp cho tiêu. Tuy nhiên, một loại đất tốt cho tiêu đòi hỏi những điều kiện sau:
- Đất có tầng mặt dày, tơi xốp, trong vòng 1m trở lại không có tầng đá cứng.
- Đất có nhiều chất hữu cơ
- Đất có khả năng thoát nước tốt và giữ nước cao, không bị ngập úng trong mùa mưa và nhiễm mặn trong mùa nắng
- Có pH khoảng 5,5 - 7
Với các điều kiện trên, để tiêu phát triển tốt, chúng ta nên lưu ý sử dụng thêm phân hữu cơ (phân trâu, bò, dê, dơi và phân rác mục tất cả đều đã hoại) và phân xanh để lải tạo làm cho đất tơi xốp hơn vì rễ tiêu rất cần nhiều oxy
Nguồn: Thư viện điện tử
Tiêu được trồng trên nhiều loại đất đai khác nhau từ đất sét nặng đến đất pha cát, ở Sarawak (Malaixia) tiêu được trồng trên đất sét nặng, nâu đỏ dọc theo sườn đồi.
Ở Thái Lan tiêu được trồng trên đất do đá huyền vũ phân hoá.
Ở nước ta, tiêu cũng được trồng trên nhiều loại đất khác nhau, trên đất đỏ nâu (badan) như ở miền Đông Nam Bộ như Tây Nguyên, đất sét pha cát ở Phú Quốc và Hà Tiên, đất đỏ vàng ở Bà Rịa và đất phù sa bồi ở ĐBSCLTrên đất đỏ nâu badan tuy hàm lượng sét cao nhưng lại có cơ cấu hình cụm, nên thích hợp cho tiêu.
Tuy nhiên, một loại đất tốt cho tiêu đòi hỏi những điều kiện sau:
- Đất có tầng mặt dày, tơi xốp, trong vòng 1m trở lại không có tầng đá cứng.
- Đất có nhiều chất hữu cơ
- Đất có khả năng thoát nước tốt và giữ nước cao, không bị ngập úng trong mùa mưa và nhiễm mặn trong mùa nắng
- Có pH khoảng 5,5 - 7
Với các điều kiện trên, để tiêu phát triển tốt, chúng ta nên lưu ý sử dụng thêm phân hữu cơ (phân trâu, bò, dê, dơi và phân rác mục tất cả đều đã hoại) và phân xanh để lải tạo làm cho đất tơi xốp hơn vì rễ tiêu rất cần nhiều oxy.
Nguồn: Thư viện điện tử
|